EMDR: Mucize Değil Saf Bilim

Belki pek çoğumuz merak ediyordur. EMDR nedir? “Yeniden İşleme Terapisi” olarak da bilinen EMDR’nin açılımı “Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme”dir. EMDR çok katmanlı bir terapi yaklaşımıdır. Birçok farklı terapi yaklaşımının unsurlarını içinde barındırır. Beynin kendi bilgi işleme merkezleri harekete geçirilerek terapi hedeflerine hızla ulaşması sağlanır. Elde edilen değişimler kalıcıdır.

EMDR: Mucize Değil Saf Bilim

Belki pek çoğumuz merak ediyordur. EMDR nedir? “Yeniden İşleme Terapisi” olarak da bilinen EMDR’nin açılımı (Eye Movement Desensitization  and Reprocessing), yani “Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme”dir.

EMDR yenilikçi bir klinik yaklaşımdır. Cinsel istismar, ev içi şiddet, savaş, suç gibi zor yaşantılara maruz kalmış ya da depresyon, bağımlılık, fobiler ve kendine güven problemleri yaşayan milyonlarca bireyin travmalarının çözümlenmesinde yardımcı olmuştur.

EMDR çok katmanlı bir terapi yaklaşımıdır. Birçok farklı terapi yaklaşımının unsurlarını içinde barındırır. Bu yaklaşımlar göz hareketleri veya ritmik iki yönlü başka uyaranlar eşliğinde uygulanır. Amaç beynin bilgi işleme süreçlerini harekete geçirmek ve işlenemeyen, hazmedilmesi güç bilgilerin ve olayların yeniden işlenebilmesini sağlamaktır. EMDR’nin farkı buradadır. Beynin kendi bilgi işleme merkezleri harekete geçirilerek terapi hedeflerine hızla ulaşması sağlanır. Elde edilen değişimler kalıcıdır.

EMDR ile ilgili kontrollü ortamlarda yürütülmüş deney bulgularını yayınlayan birçok çalışma vardır. Yakın zamanda yürütülmüş 5 çalışmada cinsel istismar, savaş, sevilen birinin kaybı, kaza ve doğal afetlerden sonra Travma Sonrası Stres Bozukluğu yaşayan bireylerle yürütülen EMDR bulguları yayınlanmıştır. %84-90’ının EMDR ile sadece 3 terapi seansı sonrasında artık Travma Sonrası Stres Bozukluğu belirtileri taşımadığı rapor edilmiştir.

Yakın zamanda EMDR ile ilgili yürütülmüş bir başka çalışma EMDR terapilerinin geleneksel terapi formlarına daha kısa sürede göre iki kat daha etkili olduğunu belirtmiştir.

Ancak danışanlar ve terapistler şunu unutmamalıdır. EMDR bir yarış değildir. Pek çok insan çok kısa bir süre içerisinde kayda değer değişimler gösterir. Ancak yine birçok insanın da daha yavaş süreçler izleyebildiği görülmüştür. Yavaş ilerleme de anormal değildir. Tıpkı geleneksel terapi yöntemlerinde olduğu gibi her birimizin hızı, kendi bireysel özelliklerimize ve üzerinde çalıştığımız durumun özelliklerine bağlıdır. Yine unutulmamalıdır ki EMDR geleneksel terapi formlarının bir uzantısıdır. EMDR uygulayıcılarının temel düzeyde psikoloji, klinik psikoloji, klinik değerlendirme, klinik gözlem, görüşme teknikleri, psikopatoloji ve psikoterapi bilgi ve becerilerinin olması gerekmektedir. Geleneksel psikoterapiler konusunda en az 1000 saatlik deneyim tercih sebebidir. Psikoterapi uzmanlığı, deneyimi ve yetkinliği olmayan bireylerden EMDR uygulaması alınmamalıdır. Yanlış uygulamalar, faydadan çok zarar getirebilir. Maalesef ki EMDR uygulayıcıları (!) tarafından uygulama sürecinde azarlanan, travmatik deneyimler geçiren danışanlardan çok üzücü geribildirimler duyabiliyoruz. Bu nedenle EMDR’nin ne olmadığından biraz bahsetmek istiyoruz.

EMDR Ne Değildir?

• Hipnoz değildir. Hipnoz saygın bir psikoterapi tekniğidir. Ancak EMDR hipnoz değildir.
• Mucize tedavi değildir. Yalnızca sertifikalı uzman psikoterapistler tarafından uygulanan, bilimsel araştırma ve modellemelere dayalı bir psikoterapi yaklaşımıdır.
• Hızlı Çözüm değildir. Tüm psikoterapilerde olduğu gibi EMDR de danışanın sabrını ve aktif olmasını içerir. Kalıcı değişimler için, EMDR’ye ek olarak aktif bir şekilde sorumluluk almalıyız ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmeliyiz. Yetkin ve uzman bir psikoterapist EMDR’yi terapilerin önemli bir parçası olarak uygulayacak, bununla birlikte farklı tekniklerden de yararlanacaktır.
• Zihin Kontrolü, Beyin Yıkama, Bilinç Altı Temizliği değildir. Süreçte kontrol sizde olur, uzman düzenli olarak danışandan geribildirim alır, her şeyin yolunda olduğundan emin olur. EMDR ile anılar silinmez, yeniden değerlendirilirler. Bilinç altı temizliği bilimsel bir ifade değildir, bu ifadeleri kullananlardan kaçınmanız önerilir.
• Cihaz değildir. EMDR uygulanırken sıklıkla çeşitli cihazlardan faydalanılsa da EMDR bir cihaz değil, uygulamanın adıdır. Uygulamayı asıl yürüten cihaz değil, uzman psikoterapisttir. Cihaz sadece kullanılan bir gereçtir. Cihaz olmadan da göz hareketleri ve diğer çift taraflı uyarımlar gerçekleştirilerek EMDR uygulanabilir.
• Herkesin öğrenip uygulayabileceği “havalı” bir teknik değildir. EMDR 8 aşamadan oluşan kompleks bir terapi metodudur. Uzman psikoterapistlerin uygulaması ile gerçekleştirilir.